Prelekcja w wersji tekstowej

Kiedy przyjdzie do ciebie policjant

Czy możesz prosić policjanta o wylegitymowanie się?

Oczywiście tak.

Częste przypadki wykorzystywania osób starszych przez oszustów, którzy próbują wyłudzić metodą na tzw. „wnuczka” i „policjanta” pieniądze, zachęciły nas do przygotowania informacji na temat spotkań z „prawdziwymi policjantami”.

Sposób działania oszustów jest bardzo charakterystyczny. Sprawca nawiązuje telefoniczny kontakt z potencjalną ofiarą mówiąc, że jej krewny zwrócił się z pilną prośbą o pożyczenie pieniędzy. Po chwili telefonuje kolejna osoba podająca się za „policjanta”, która przekonuje ofiarę, że funkcjonariusze rozpracowują zorganizowaną grupę przestępczą i proszą, aby im w tym pomogła. Ta pomoc miałaby polegać na przekazaniu gotówki, dzięki czemu będą mogli zatrzymać prawdziwych przestępców oszukujących starsze osoby na tzw. „wnuczka”. Wiele starszych osób dało się złapać na ten „numer”. Na szczęście coraz częściej starsze osoby dzwonią na policyjny numer telefonu albo udają się na najbliższy posterunek Policji i informują o zdarzeniu.

A jak sprawdzić czy w domu odwiedza nas „prawdziwy policjant” albo na drodze, czy zatrzymujący nas policjant jest „prawdziwy”?

Mówi st. aspirant Agata Rybacka–Stiller z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie:

W momencie, kiedy przychodzi do domu albo na drodze zatrzyma nas umundurowany policjant, to on na wyraźną naszą prośbę ma obowiązek okazania legitymacji służbowej. Nie ma takiej możliwości, żeby prawdziwy policjant nie miał przy sobie legitymacji. Może pokażę jak tak legitymacja wygląda. Ja też jestem prawdziwa. Tak wygląda legitymacja. Tu na niej znajduje się numer. Jeśli policjant jest umundurowany to nie musi pokazywać tej legitymacji, ale na wyraźną prośbę jak najbardziej. Kiedy otworzy się okładkę to widzimy na legitymacji policyjnej zdjęcie z imieniem i nazwiskiem. Na wyraźną prośbę policjant ma obowiązek podać swoje imię i nazwisko, stopień służbowy i numer.

Prawdziwy policjant pokaże legitymację służbową, jeśli przychodzi po cywilnemu do mieszkania, tak jak ja dzisiaj do Państwa, pukaj do waszego mieszkania i otworzycie mu drzwi; to on ma obowiązek najpierw pokazać legitymację służbową. Państwo patrzycie na zdjęcie, nazwisko i numer. Policjant ma tak pokazać, żebyście Państwo mogli przeczytać.

Sytuacje na drodze.

Jeżeli funkcjonariusz Policji ma na sobie koszulkę polo z pagonami, to ma ona napis „policja”. I taki ubiór jest zgodny z przepisami. Odblask to jedynie element ułatwiający widoczność uczestnikom ruchu na drodze. Jeśli policjanci działają po zmroku albo podczas pochmurnej aury czy we mgle, gdy jest słaba widoczność, to elementy odblaskowe są konieczne. Podczas kontroli policjant ma obowiązek podać swoje imię i nazwisko, stopień służbowy, nazwę jednostki. Ma obowiązek poinformować też o celu kontroli, podać jej prawną i faktyczną podstawę. Natomiast, co do legitymowania się, to policjant nie musi tego robić. Nie musi wyciągać i pokazywać legitymacji, chyba, że kontrolowany o to wyraźnie poprosi. Wtedy policjant się wylegitymuje.

Ważne do zapamiętania.

Policjant ma prawo wylegitymować obywatela, ale tylko wtedy, jeżeli przemawiają za tym usprawiedliwione okoliczności. Policjant zanim poprosi obywatela o okazanie dokumentów ma obowiązek podać stopień, imię, nazwisko. Policjant umundurowany powinien mieć w widocznym miejscu numer służbowy. Policjant nieumundurowany musi okazać legitymację służbową w sposób umożliwiający legitymowanemu odczytanie i zanotowanie nazwiska policjanta i nazwę organu, który wydał legitymację.

Ponadto policjant ma obowiązek podać nam podstawę prawną oraz przyczynę legitymowania.

Niezgodne z prawem jest legitymowanie bezpodstawne, nieuzasadnione, na wszelki wypadek.

Funkcjonariusze policji mają prawo do użycia środków przymusu bezpośredniego, tj. siły fizycznej lub broni w sytuacji, gdy obywatel odmawia zastosowania się do poleceń wydawanych przez nich na podstawie i w granicach prawa. Np. nie możemy odmówić udostępnienia policjantowi swojego telefonu w sytuacji, jeżeli ten jest mu potrzebny do np. wezwania pomocy.